Chứng quyền là gì? Có các loại chứng quyền nào?

Chứng quyền là một loại chứng khoán đặc biệt, cho phép người sở hữu có quyền mua hoặc bán cổ phiếu cơ sở với mức giá đã định trước trong một khoảng thời gian nhất định. Đây là công cụ tài chính giúp nhà đầu tư có thể kiếm lời từ biến động giá của cổ phiếu mà không cần phải sở hữu chúng ngay lập tức.

Những điểm chính

• Chứng quyền cho phép mua hoặc bán cổ phiếu cơ sở với giá cố định trong tương lai.
• Có hai loại chứng quyền chính: chứng quyền mua và chứng quyền bán.
• Chứng quyền có thể mang lại lợi nhuận cao nhưng cũng đi kèm với rủi ro.
• Nhà đầu tư cần hiểu rõ cấu trúc và cách đọc mã chứng quyền để đầu tư hiệu quả.
• Các yếu tố như giá cổ phiếu cơ sở, thời gian đáo hạn và biến động giá ảnh hưởng đến giá chứng quyền.

Chứng quyền là gì?

Khái niệm chứng quyền

Chứng quyền là một loại chứng khoán cho phép người nắm giữ có quyền mua cổ phiếu phổ thông của doanh nghiệp phát hành với mức giá cố định, được gọi là giá định trước, cho đến ngày đáo hạn. Chứng quyền có bảo đảm là một loại chứng khoán có tài sản đảm bảo do công ty chứng khoán phát hành.

Lịch sử phát triển của chứng quyền

Chứng quyền có bảo đảm (CW) là một sản phẩm tài chính phổ biến trên thế giới và chính thức được giao dịch trên sàn HOSE vào ngày 28/06/2019. Trong đợt phát hành đầu tiên, có 7 công ty chứng khoán được cấp phép chào bán 9 mã chứng quyền.

Sự ra đời của chứng quyền đã đánh dấu một cột mốc lịch sử trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Vai trò của chứng quyền trong thị trường chứng khoán

Chứng quyền giúp các công ty chứng khoán có thêm nguồn thu từ sản phẩm mới và đa dạng thêm sự lựa chọn tài chính cho các nhà đầu tư. Với những đặc điểm nổi bật như vốn đầu tư thấp hơn nhiều so với chứng khoán cơ sở, không ký quỹ và tính đòn bẩy rất cao, chứng quyền ngày càng thu hút sự quan tâm của đông đảo nhà đầu tư Việt.

Các đặc điểm của chứng quyền

Tính chất của chứng quyền

Chứng quyền là một loại chứng khoán được phát hành bởi công ty chứng khoán. Chứng quyền có bảo đảm là loại phổ biến nhất tại Việt Nam. Chứng quyền có thể được niêm yết và giao dịch trên sàn chứng khoán như cổ phiếu. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ cấp phép cho các tổ chức tài chính phát hành chứng quyền.

Cách thức hoạt động của chứng quyền

Chứng quyền cho phép người sở hữu có quyền mua hoặc bán chứng khoán cơ sở với mức giá đã được xác định trước, tại hoặc trước một thời điểm đã được ấn định. Người sở hữu có thể nhận khoản tiền chênh lệch giữa giá chứng khoán cơ sở và giá thực hiện tại thời điểm thực hiện.

Ưu và nhược điểm của chứng quyền

Ưu điểm:

• Vốn đầu tư thấp hơn so với chứng khoán cơ sở.
• Không cần ký quỹ.
• Tính đòn bẩy cao.

Nhược điểm:

• Rủi ro mất toàn bộ vốn đầu tư nếu giá chứng khoán cơ sở không đạt mức kỳ vọng.
• Thời gian đáo hạn có thể làm giảm giá trị của chứng quyền.

Chứng quyền là một công cụ tài chính giúp nhà đầu tư có thể kiếm lợi nhuận từ sự thay đổi giá cổ phiếu cơ sở nhưng chỉ với số vốn thấp hơn nhiều lần.

Cách đọc mã chứng quyền

Cấu trúc mã chứng quyền

Mã chứng quyền thường gồm 8 ký tự, mỗi ký tự mang một ý nghĩa riêng. Cấu trúc mã chứng quyền như sau:

• C: Chứng quyền mua (Call) hoặc chứng quyền bán (Put)
• UUU: Mã chứng khoán cơ sở
• YY: Năm phát hành hoặc đáo hạn
• RR: Đợt phát hành trong năm

Ý nghĩa các thành phần trong mã chứng quyền

Mỗi thành phần trong mã chứng quyền đều có ý nghĩa cụ thể:

• C: Nếu là chứng quyền mua, ký hiệu là C; nếu là chứng quyền bán, ký hiệu là P.
• UUU: Ba ký tự tiếp theo đại diện cho mã chứng khoán cơ sở.
• YY: Hai ký tự tiếp theo chỉ năm phát hành hoặc năm đáo hạn.
• RR: Hai ký tự cuối cùng chỉ đợt phát hành trong năm.

Ví dụ về cách đọc mã chứng quyền

Ví dụ: Mã chứng quyền CVNM1901 có thể được hiểu như sau:

• C: Chứng quyền mua
• VNM: Mã chứng khoán cơ sở là VNM
• 19: Năm phát hành hoặc đáo hạn là 2019
• 01: Đợt phát hành đầu tiên trong năm

Học được cách đọc mã chứng quyền giúp nhà đầu tư xác định “danh tính” của chứng quyền và có thể theo dõi nhiều yếu tố khác có trong mã chứng quyền.

Phân loại chứng quyền

Chứng quyền mua

Chứng quyền mua cho phép người sở hữu quyền mua chứng khoán cơ sở với mức giá đã được xác định trước. Điều này có nghĩa là nhà đầu tư có thể mua cổ phiếu của công ty phát hành chứng quyền với giá đã định, bất kể giá thị trường hiện tại.

Chứng quyền bán

Chứng quyền bán cho phép người sở hữu quyền bán chứng khoán cơ sở với mức giá đã được xác định trước. Điều này giúp nhà đầu tư có thể bán cổ phiếu của công ty phát hành chứng quyền với giá đã định, ngay cả khi giá thị trường giảm.

So sánh giữa chứng quyền mua và chứng quyền bán

Đặc điểm	Chứng quyền mua	Chứng quyền bán
Quyền lợi	Mua cổ phiếu với giá định trước	Bán cổ phiếu với giá định trước
Lợi ích	Tận dụng khi giá cổ phiếu tăng	Bảo vệ khi giá cổ phiếu giảm
Rủi ro	Giá cổ phiếu giảm	Giá cổ phiếu tăng

Chứng quyền là công cụ tài chính linh hoạt, giúp nhà đầu tư có thể tận dụng cơ hội từ biến động giá cổ phiếu cơ sở.

Các trạng thái của chứng quyền

Khi đầu tư vào chứng quyền, nhà đầu tư cần hiểu rõ các trạng thái của chứng quyền để có thể đưa ra quyết định chính xác. Các trạng thái này bao gồm trạng thái lãi, trạng thái hòa vốn và trạng thái lỗ.

Những yếu tố ảnh hưởng đến giá chứng quyền

Giá chứng khoán cơ sở

Giá của chứng quyền phụ thuộc rất nhiều vào giá chứng khoán cơ sở. Khi giá chứng khoán cơ sở tăng, giá chứng quyền cũng sẽ tăng theo và ngược lại. Điều này là do chứng quyền cho phép người nắm giữ mua hoặc bán chứng khoán cơ sở với mức giá đã được xác định trước.

Thời gian đến ngày đáo hạn

Thời gian đến ngày đáo hạn cũng là một yếu tố quan trọng. Thời gian càng dài, giá trị của chứng quyền càng cao. Ngược lại, khi thời gian đến ngày đáo hạn ngắn lại, giá trị của chứng quyền sẽ giảm dần.

Biến động giá của chứng khoán cơ sở

Biến động giá của chứng khoán cơ sở cũng ảnh hưởng lớn đến giá chứng quyền. Nếu chứng khoán cơ sở có biên độ dao động giá càng cao, khả năng tạo ra lợi nhuận của nhà đầu tư càng lớn, kéo theo đó giá của chứng quyền cũng cao.

Để đầu tư chứng quyền hiệu quả, ngoài việc tìm hiểu chứng quyền là gì cần tìm hiểu kỹ về các vấn đề như cách tính giá chứng quyền, thời điểm xác định giá chứng quyền và các yếu tố ảnh hưởng đến giá chứng quyền.

Dưới đây là một số yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến giá chứng quyền:

• Lãi suất: Khi lãi suất tăng, khoản thu nhập của nhà đầu tư sẽ lớn hơn. Vì vậy, nhà đầu tư sẽ phải trả nhiều tiền hơn cho chứng quyền mua và ít hơn cho chứng quyền bán.
• Cung và cầu: Sự chênh lệch giữa cung và cầu trên thị trường cũng có thể làm thay đổi giá chứng quyền.
• Tâm lý thị trường: Tâm lý của nhà đầu tư cũng có thể ảnh hưởng đến giá chứng quyền. Khi thị trường lạc quan, giá chứng quyền có thể tăng và ngược lại.

Những yếu tố này đều cần được xem xét kỹ lưỡng trước khi quyết định đầu tư vào chứng quyền.

Có nên đầu tư vào chứng quyền?

Lợi ích khi đầu tư vào chứng quyền

Đầu tư vào chứng quyền mang lại nhiều lợi ích đáng kể:

• Tỷ suất sinh lời cao: Khi sử dụng các công cụ đòn bẩy tài chính hiệu quả, mức sinh lời có thể tăng từ 5 đến 40 lần.
• Phòng ngừa rủi ro: Nhà đầu tư có thể xác định mức lỗ trước, chính là khoản phí mua chứng quyền, giúp phòng ngừa rủi ro.
• Tính thanh khoản cao: Chứng quyền luôn được đảm bảo mua lại hoặc thanh toán bởi các tổ chức phát hành.
• Số vốn đầu tư thấp: Giá chứng quyền thường nhỏ hơn nhiều so với giá chứng khoán cơ sở, giúp nhà đầu tư không cần bỏ ra số vốn lớn.

Rủi ro khi đầu tư vào chứng quyền

Tuy nhiên, đầu tư vào chứng quyền cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro:

• Rủi ro chứng khoán cơ sở: Nếu chứng khoán cơ sở bị tạm dừng giao dịch hoặc bị hủy niêm yết, chứng quyền cũng sẽ bị ảnh hưởng.
• Biến động giá: Giá chứng quyền chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố như lãi suất, cổ tức, cung và cầu, làm cho sự chênh lệch giá không phải lúc nào cũng tạo ra lợi nhuận.
• Vòng đời hữu hạn: Mỗi chứng quyền có một vòng đời hữu hạn, vào thời điểm đáo hạn, nhà đầu tư phải thực hiện quyền mua hoặc bán nếu không sẽ mất đi khoản phí mua chứng quyền.

Lời khuyên cho nhà đầu tư mới

Để đầu tư chứng quyền hiệu quả, nhà đầu tư mới cần lưu ý:

1. Nghiên cứu kỹ lưỡng: Hiểu rõ về chứng quyền, cách tính giá và các yếu tố ảnh hưởng đến giá.
2. Quản lý rủi ro: Xác định mức lỗ tối đa có thể chấp nhận và không đầu tư quá số tiền có thể mất.
3. Theo dõi thị trường: Luôn cập nhật thông tin về chứng khoán cơ sở và các yếu tố kinh tế ảnh hưởng.

Đầu tư chứng quyền có đảm bảo có lợi ích và rủi ro như bất kỳ hình thức đầu tư nào khác. Nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định.

Kết luận

Chứng quyền là một công cụ tài chính quan trọng và hữu ích trong việc đầu tư chứng khoán. Nó mang lại cơ hội lớn cho nhà đầu tư với khả năng sinh lời cao, nhưng cũng đi kèm với những rủi ro nhất định. Việc hiểu rõ về các loại chứng quyền, cách thức hoạt động và các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị của chúng là rất cần thiết. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn tổng quan và hiểu biết cơ bản về chứng quyền, từ đó có thể đưa ra những quyết định đầu tư thông minh và hiệu quả.

Các câu hỏi thường gặp

Chứng quyền là gì?

Chứng quyền là một loại chứng khoán cho phép người nắm giữ có quyền mua hoặc bán cổ phiếu của một công ty với mức giá cố định trong một khoảng thời gian nhất định.

Có những loại chứng quyền nào?

Có hai loại chứng quyền chính: chứng quyền mua và chứng quyền bán. Chứng quyền mua cho phép mua cổ phiếu, còn chứng quyền bán cho phép bán cổ phiếu.

Chứng quyền có bảo đảm là gì?

Chứng quyền có bảo đảm là loại chứng quyền được phát hành bởi các công ty chứng khoán và có tài sản bảo đảm. Người sở hữu có thể mua hoặc bán chứng khoán cơ sở theo mức giá đã định.

Cách đọc mã chứng quyền như thế nào?

Mã chứng quyền gồm 8 ký tự, thể hiện loại chứng quyền (mua hoặc bán), mã chứng khoán cơ sở, năm phát hành và đợt phát hành.

Những yếu tố nào ảnh hưởng đến giá chứng quyền?

Giá chứng khoán cơ sở, thời gian đến ngày đáo hạn và biến động giá của chứng khoán cơ sở là những yếu tố chính ảnh hưởng đến giá chứng quyền.

Có nên đầu tư vào chứng quyền không?

Đầu tư vào chứng quyền có thể mang lại lợi nhuận cao nhưng cũng kèm theo rủi ro. Nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng và tìm hiểu trước khi quyết định.