Chứng khoán cơ sở là gì và khác biệt thế nào với chứng khoán phái sinh?

Chứng khoán cơ sở (Underlying Security) được sử dụng với mục đích làm tài sản cơ sở cho sự hình thành của chứng quyền và một số loại chứng khoán phái sinh. Vậy chứng khoán cơ sở có khác biệt như thế nào so với chứng khoán phái sinh? 

>> Lợi ích của hợp đồng tương lai? Tại sao nên đầu tư?

Chứng khoán cơ sở là gì?

Chứng khoán cơ sở là tên gọi chung cho những sản phẩm chứng khoán như cổ phiếu, chỉ số, trái phiếu, tỷ suất lợi nhuận, đơn vị tiền tệ hoặc hàng hóa… được sử dụng với mục đích làm tài sản cơ sở cho sự hình thành của chứng quyền và một số loại chứng khoán phái sinh. 

Như vậy, chứng khoán cơ sở là một điều kiện cần có trong hợp đồng phái sinh, chứng quyền và được chấp thuận bởi bên kia trừ trường hợp chứng khoán cơ sở là một chỉ số, hoặc công cụ phái sinh là một quyền chọn hoán đổi trong đó chỉ có tiền mặt được trao đổi vào ngày đáo hạn hợp đồng phái sinh. (nội dung tham khảo từ investopedia.com)

Để trở thành chứng khoán cơ sở, cổ phiếu, trái phiếu… phải đáp ứng nhiều điều kiện và các tiêu chí theo quy định của Ủy ban chứng khoán Việt Nam. Chẳng hạn, cổ phiếu đạt tiêu chuẩn để là chứng khoán cơ sở cho phát hành chứng quyền đó phải thuộc chỉ số VN30 hoặc HNX30, hoặc các chỉ số tương đương thay thế, vốn hóa trên 5.000 tỷ, giá trị giao dịch 25% free float và không có lỗ luỹ kế.

Đặc điểm của chứng khoán cơ sở

• Tổ chức phát hành là tổ chức hành chính. Đây cũng là đơn vị quy định điều khoản của từng sản phẩm cụ thể.
• Thị trường giao dịch là thị trường cơ sở và dùng tài khoản hiện tại, đã kích hoạt để giao dịch. 
• Người mua có quyền thực hiện giao dịch chứ không bắt buộc như nghĩa vụ. Không thể bán chứng khoán cơ sở khi chưa nắm giữ.
• Sau khi giao dịch, chứng khoán cơ sở sẽ được chuyển giao giữa tổ chức tài chính và nhà đầu tư.
• Rủi ro: Không có trung tâm bù trừ rủi ro khi tổ chức phát hành mất khả năng thanh toán. 

Khác biệt giữa chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh

Có nên đầu tư chứng khoán cơ sở hay không?

Dù là chứng khoán phái sinh hay chứng khoán cơ sở thì vẫn luôn có những ưu, nhược điểm nhất định. Việc nên hay không nên đầu tư hoàn toàn phụ thuộc vào mục đích đầu tư, kỳ vọng lợi nhuận cũng như khẩu vị rủi ro của từng người. 

Bởi những cổ phiếu, trái phiếu… đủ điều kiện là chứng khoán cơ sở thường được phát hành bởi những doanh nghiệp, đơn vị uy tín, sức khỏe tài chính tốt nên chứng khoán cơ sở sẽ phù hợp với nhà đầu tư dài hạn, ưa thích sự an toàn. Tuy nhiên, lợi nhuận trước mắt thường không quá cao.

Trong khi đó, chứng khoán phái sinh cũng mang đến nhiều cơ hội hấp dẫn nên cũng tiềm ẩn những con sóng ngầm có thể nhấn chìm nhà đầu tư, nhất là trong giai đoạn thị trường biến động dữ dội. Mặt khác, chứng khoán phái sinh là sản phẩm đầu tư có kỳ hạn và thanh toán chênh lệch trực tiếp bằng tiền mặt vào ngày đáo hạn nên nhà đầu tư dễ bị động vì sự thúc ép của yếu tố thời gian. 

Để được hướng dẫn đầu tư chứng khoán với chi phí thấp, bạn hãy liên hệ với TKSIC – đầu tư và tích lũy thông minh.

TKSIC – Đầu tư và Tích lũy thông minh

Địa chỉ: Lầu 10, Tòa nhà MB Sunny Tower, 259 Trần Hưng Đạo, Cô Giang, Q.1

Hotline: 08 3656 3656

Email: support@tksic.vn